Akalazya,yutma sırasında alt özofagusun sfinkterinin gevşeyememesi nedeniyle ortaya çıkan bir durumdur.Sonuçta,yiyeceklerin özofagustan mideye geçmesi aksar.Patolojik incelemeler,özofagusun alt üçte ikilik kısmındaki miyenterik sinir ağında hasar olduğunu göstermektedir.Buna bağlı olarak,alt özofagus kasları spastik olarak kasılı durumda kalır ve miyenterik pleksus,yutma esnasında yiyecekler bu bölüme ulaşırken gastrointestinal sfinkterin’’karşılayıcı gevşemesini’’ sağlayan sinyali iletme yeteneğini kaybeder.

Akalazya ağırlaştıkça,yutulmuş yiyecekleri normalde birkaç saniyede mideye boşaltan özofagus bu işi birkaç saatte başaramaz.Aylar ve yıllr ilerledikçe özofagus çok fazla genişleyerek çoğu zaman bir litre kadar yiyeceği içinde taşıyabilecek duruma gelir.Uzun süren özofagus birikimi esnasında enfeksiyon nedeniyle mide içeriği kokuşmaya başlar.Enfeksiyon özofagus mukozasının ülserleşmesine sebep olur.Bu bazen şiddetli retrosternal ağrıya ya da delinmeye ve ölüme yol açabilir.Yutturulan özel bir özofagus türünün ucundaki balon şişirilerek özafagusun alt ucunun gerilerek genişletilmesiyle hastaya önemli ölçüde yarar sağlanabilmektedir.Bunun dışında antispazmatik ilaçlar da kullanılabilmektedir.

Yutma bozukluklarının (disfaji) zaman zaman globus histericus ile karıştırılması da mümkün olabilmektedir.Globus histericusta hasta boğazında bir düğümlenme ya da sıkışma gibi bir rahatsızlık tanımlar ve bu durum emosyonel problemlerle artış gösterir.Genç hastalarda anksiyete ile ilgili bir durumdur ve gerçek bir semptomdur ancak her zaman psikolojik bir bozukluğu işaret etmez.Yaşlı hastalarda ise yutak bölgesindeki gerçek kas spazmından ayrılması zor olabilir ve bu fonksiyonel bir rahatsızlıktır.Gerçek yutma güçlüğü genellikle organik bir hastalık sonucunda ortaya çıkmaktadır.

Yutma bozukluklarının tedavisi için değerlendirme çok büyük önem arz etmektedir.Bu değerlendirme sonucunda hangi tedavinin uygulanacağına karar verilir.En çok kullanılan değerlendirme yöntemlerinden biri MBYÇ( Modifiye Baryum Yutma Çalışması) dır.Bir diğer adıyla videofloroskopidir.Bu değerlendirme yöntemi ile hastanın hangi kıvamlardaki gıdayı yutabildiği ve yutmanın hangi fazında problem yaşandığı belirlenir.

Tedavi stratejilerinden biri hastanın yutabileceği kıvamın belirlenip hastanın güvenle yutmasının sağlanmasıdır.Pozisyonel yutma manevraları uygulanarak gıdanın yutması kolaylaştırılabilir.Hastanın ağız yüz ve motor hareketlerinin geliştirilmesi sağlanabilir.Ağızda belli refleks noktaların duyu stimülasyonu sağlanarak oral fazdan faringeal faza geçişte gecikme azaltılabilir.Son olarak elektriksel stimülasyon uygulanarak yutkunma kaslarının çalıştırılması ile yutma kolaylaştırılabilir.Tüm bu tedavi yöntemlerinden en uygun olanını yutma ile ilgili yeterli donanıma sahip fizyoterapistiniz uygulayacaktır.

Sağlıklı ve sağlıkla kalın

Bilgilendirme amaçlıdır, doktorunuza danışmadan tedavi ve egzersiz girişiminde bulunmayınız.

KAYNAKÇA

1. US Department of Health and Human Services . Archived EPC Evidence Reports. 1999. Agency for Healthcare Research and Quality. Diagnosis and treatment of swallowing disorders (dysphagia) in acute-care stroke patients. Evidence report/technology assessment (Summary) pp. 1–6.
2. Barczi SR, Sullivan PA, Robbins J. How should dysphagia care of older adults differ? Establishing optimal practice patterns. Semin Speech Lang. 2000;21:347–361. [PubMed]
3. Leder SB, Suiter DM. An epidemiologic study on aging and dysphagia in the acute care hospitalized population: 2000–2007. Gerontology. 2009;55:714–718. [PubMed]
4. Crary MA, Groher ME. Introduction to Adult Swallowing Disorders. Philadelphia, PA: Butterworth Heinemann; 2003.